बन्द दृष्टि

एकीकृत नेकपा माओवादीले सोमबार आव्हान गरेको बन्दका बेला म धुम्बाराही र सुकेधारा आसपासका शान्त र रापिलो चक्रपथको बाफिलो हावा खाँदै हिँडिरहेको थिएँ । मध्यान्हको १ बजेको थियो । सडकका दायाँ बायाँ घामले डढेका र पसीनाले भिजेका अनगिन्ति मान्छेको ताँती लागेको थियो । मान्छेले पाएको चरम दुःखको उदाहरण खोज्ने हो भने बन्दले सास्ति पाएकाहरुको अनुहार हेरे हुन्छ । थकान, चिन्ता, हडबडि, त्रास,र आक्रोश ।

धुम्बाराही चोकमा टायरहरुले थिचेर एउटा रातो झण्डा गाडिएको थियो । त्यसका वरपर ढुंगा र इँट्टा का लक्ष्मण रेखाले बाटो छेकेका थिए । बन्द गराउनेहरुको पनि आफ्नै चेन अफ कमान्ड हुँदो रैछ । एउटा टोली बीच बाटोमा उभिएर बन्दको अवज्ञा गर्नेहरुलाई टायरको हावा खोल्दिने, तोडफोड गर्ने, गाली गलौज गर्ने जस्ता भौतिक कारवाही गर्न ब्यस्त थियो । अर्को टोली चाहीँ नजिकैको प्रतीक्षालय, अथवा अलि शितल ठाउँमा बसेर गफ चुट्न र बेलाबेलामा सडकमा बसेकाहरुलाई निर्देशन दिन ब्यस्त देखिन्थ्यो। उनीहरु अलि सुपेरियर लाग्थे । प्रतीक्षालयमा बस्नेले ठूलो स्वरमा कराउँथ्यो, 'नछोड् नछोड्' सडकमा बसेकाहरु जोशिन्थे अनि बन्दको अवज्ञा गर्ने जो
सुकैमाथि पनि जाइ लाग्थे ।

मध्य दिनको सुनसान सडकमा पर कतै मिराज देखिएको ठाउँबाट एउटा साइकलको आकृति नजिक आउन थाल्यो । साइकलमा दुइ जना थिए । उसको अनुहारको गोरो छाला घामले डढेर रातो भएको थियो, जो साइकल चलाउँदै थियो । उखरमाउलो गर्मीमा साइकलको प्याडल घुमाउँदा घुमाउँदा उ निकै थकित देखिन्थ्यो । कलिलो लाग्ने
जुँगाको रेखी पसीनाले निथ्रुक्क भिजेको थियो । उसको साइकलको अगाडी डन्डीमा उस्तै हालतको तर उ भन्दा अलि पाको देखिने दारीवाल युवा बसेका थिए । बन्दकर्ताहरुको नजिकै आउँदा ती दुई व्यक्ति मात्र होइन, उनीहरु चढेको निर्जिब साइकल पनि डराएको देखें मैले त ।

साइकल नजिकै आयो । सडकमा बसेका बन्दकारीहरु शिकार झम्टिए जसरी जाइलागे । साइकलमा अगाडी डन्डीमा बस्ने व्यक्ति केही भन्न खोज्दै थियो । तर त्यो
भिडको गडगडाहटमा ती व्यक्तिको आवाज कसैले सुनेन । मैले पनि बुझिन । एक जना बन्दकारीले साइकलको हावा खोल्दियो । छिस्स । साइकलमा चढ्ने दुई भाइ
निरिह बनेर हेरी रहे ।

साइकलको हावा खोल्दिसकेपछि मात्र ती बन्दकारीले साइकल चढ्नेसँग कुरा गर्न थाले । एउटाले थर्कायो, 'हाम्रो बन्द अवज्ञा गर्ने?' साइकलको डन्डीमा बस्नेले ज्यादै विनम्र भएर भने, ' म नौबीसेदेखि हिँड्दै आको । हिँड्दा हिँड्दा खुट्टा बाँउडेर हिँड्नै नसक्ने भएँ, अनि भाइलाई फोन गरेर बोलाको, त्यहीँ पर देखि साइकलमा चढेको हो'
अर्को बन्दवाला बोल्यो, 'अवज्ञा किन गरेको त' । मैले सोचें यिनीहरुले अवज्ञा भन्ने शब्द घोकेर आका छन् । जसरी हुन्छ यसलाई वाक्यमा प्रयोग गरेपछि हुन्छ ।
शायद त्यो अमूर्त प्रश्नको सही जवाफ साइकलमा चढ्नेलाई दिन आएन ।

बन्दकारीले साइकलको हावा खोल्दिँदा पनि उ शान्त थियो । उसले फेरि निवेदन गर्यो, 'म पनि तपाई‌हरु जस्तै हो । म पनि ३ वर्ष हिँडेको हुँ' बन्दकारीहरुलाई उसको कुराले छोएन । फेरि अर्कोले अवज्ञा भन्ने शब्द दोहोर्यायो, 'ल ल अबदेखि अवज्ञा गर्ने हैन' साइकलको डन्डीबाट ती मानिस ओर्लिए, खुट्टा खोच्याउँदै निराश र अमीलो
अनुहार बनाउँदै लुखुरलुखुर अघि लागे । उनी कसैले नसुन्ने गरी बर्बराउँदै थिए । उनको अनुहार हेर्दा यस्तो लाग्थ्यो, उनी तीन वर्ष हिँडेको पार्टी प्रति उनमा ठूलो वितृष्णा जागेको छ ।